Westphalia (Vestfalya) Antlaşması ve Sonrası
-
✓ Çok taraflı diplomasinin ilk örneği Westphalia (Vestfalya) Barışı ile 30 Yıl Savaşları sona ermiştir.
-
✓ Tüm Avrupa’dan temsilcilerin katılımıyla, milletlerarası bir kongre sonucunda imzalanması
bakımından Westphalia Antlaşması, modern uluslararası ilişkilere temel oluşturmuştur.
-
✓ Savaş sonrası düzeni sağlamak için toplanan konferans, Avrupa'nın ilk büyük konferansı sayılır.
-
✓ Daha önceki uluslararası konferanslar dinî nitelikteyken Westphalia Barışı’na katılan devletler,
savaş ve iktidar sorunlarını dinin etkisinde kalmadan tartışmıştır.
✓Papalık temsilcisi, konferansta dinlenmediği gibi antlaşma metinleri de papayaimzalattırılmamış ve böylece kilisenin gücü sınırlandırılmıştır.
✓ Westphalia konferansı kilisenin siyasi gücünün sınırlandırıldığı ilk laik diplomasi belgesidir.
o Westphalia’da, 1555 Augsburg Barışı’nın hükümleri yenilenmiş ve Almanya’da Katolik, Protestan ve Kalvinizm geçerli mezhepler hâline getirilmiştir.
o Kutsal Roma İmparatorluğu’nun parçalanmış olduğu da uluslararası hukuk bakımından doğrulanmıştır.
o Kutsal Roma İmparatorluğu’nun Avrupa’yı çatısı altında birleştirme politikası gerçekleşmedi.
o Voltaire’in şu sözleri bu durumu çok güzel özetlemektedir. Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu “artık ne Kutsal ne Romalı ne de İmparatorluktu”.
o Parçalanan Roma-Germen imparatorluğunun topraklarında yer alan Brandenburg Prensliği'nin güçlenerek Prusya Krallığına dönüşmesi, Alman İmparatorluğunun temellerinin atılmasını sağlamıştır.
o OtuzYılSavaşlarısonundaFransaartıkAvrupasiyasetineyönverendevletkonumuna yükseldi, XIX. yüzyıla kadar kıta Avrupa’sının en güçlü devleti olmuştur.
o İngiltere savaşa katılmamış, savaş sonrasında, İspanya'nın da zayıflamasından yararlanarak denizlerdeki egemenliğini artırmış ve güçlü bir devlet olarak Avrupa’da etkili olmaya başlamıştır.
o Hollanda, Portekiz ve İsviçre bağımsızlıklarına kavuşmuştur.
-
✓ Avrupa’da dinî etkenlerin yerini modern diplomasi almış ve uluslararası alanda modern devletler hukukunun temelleri atılmıştır.
-
✓ Evrensel imparatorluklar yerini ulusal krallıklara ve ulus devletlerine bırakmıştır.
-
✓ Modern devlet anlayışı Avrupa’da Westphalia Antlaşması’ndan itibaren ortaya çıkmıştır.
-
✓ Modern devlet anlayışında kilisenin, devlet ve toplum üzerindeki etkisinin azaltılması esastır.
-
✓ Böylece merkezî otoritenin, ülkede tek hâkim güç olması sağlanmıştır.
-
✓ Modern devletlerde merkezî bir ordu bulunur ve
-
✓ Merkezî otoritenin koyduğu hukuk kuralları her zaman geçerlidir.
-
✓ Westphalia Barışı sıradan bir antlaşma metninin çok daha ötesindeydi.
o Bumetin,artıkdevletlerindahaseküler(dünyevi)birdüzlemdepozisyonaldığını,papalık makamının devletin hâkimiyet sahasına artık daha fazla karışamayacağına, devlet çıkarlarının savaşlarda birincil husus olduğuna işaret ediyordu.
-
✓ Westphalia düzeni günümüzdeki egemenlik anlayışı ve uluslararası toplum için modern bir başlangıç noktası oldu.
.png)
Hiç yorum yok: