Osmanlı Devleti’nde Modern Eğitim Kurumları
Osmanlı Devleti’nde Modern Eğitim Kurumları
Hendesehane
o Çağdaşlaşma hareketinin ilk kurumudur. I. Mahmud, Osmanlı ordusunun yeniden güçlenmesi için çağdaş askerlik bilgisi bulunan subaylara ihtiyaç olduğunu düşünmüştür. o Modern askerî teknikler hakkında eğitim veren Hendesehane’de, Batı eserlerinden tercüme edilmiş trigonemetri, geometri ve matematik kitaplarından dersler
okutulmuştur.
o Tercüme edilen bu kitaplarla ilk defa modern matematik, Osmanlı ülkesine girmiştir.
Mühendishane-i Bahr-i Hümâyun
o I.AbdülhamidDönemi’ndeaçılanbuokulda,gençleriözendirmekiçinöğrencilerebursve okulun adının bulunduğu padişah tuğralı madalyalar verilmiştir. Okulun ilk hocaları Hasan Paşa ve Baron de Tott’tur (Baron dö Tott).
o Programında yabancı dil, pozitif bilimler ve uygulamalı derslerin yer aldığı Mühendishane-i Bahr-i Hümâyun, Batı tarzında eğitim veren çağdaş bir kurumdur.
o Mühendishane-i Bahr-i Hümâyun, modern eğitim-öğretim anlayışı içerisinde günümüzde Deniz Harp Okulu adı ile varlığını sürdürmektedir.
Mühendishane-i Berr-i Hümâyun
o Avrupa’dakigelişmeleriyakındantakipedenIII.Selimtarafından1795’teİstanbulEyüp’te kurulmuştur. Kara Mühendishanesi olarak da bilinen okul humbara, istihkâm ve mühendislik olmak üzere üç bölümden oluşmuştur.
o Okul programında pozitif bilimler ve uygulamalı savaş sanatı yer almaktadır. Askerî kurumlara önem veren III. Selim, okula bağışlar yapmış ve Avrupa’dan hoca ve kitaplar istemiştir.
o Mezunlarının askerî ocaklara subay olarak atandıkları okul için ayrıca bir matbaa da kurulmuştur.
Mekteb-i Harbiye
o II.Mahmud’unisteğiyle1834yılındaİstanbulMaçka’dakurulmuştur.Çağdaşbirkurum olan Mekteb-i Harbiye, Asâkir-i Mansûre-yi Muhammediye Ordusuna modern askerî ve teknolojik bilgiye sahip subay yetiştirmek amacıyla açılmıştır.
o 1936 yılında Ankara’ya taşınan Mekteb-i Harbiye, günümüzde Millî Savunma Üniversitesine bağlı olarak eğitim ve öğretime devam etmektedir.
Mekteb-i Tıbbiye
o II.MahmudDönemi’nde1827yılındaİstanbulŞehzadebaşı’ndakurulmuştur.Modernbir tıp okulu olan Tıbbiye, Asâkir-i Mansûre-yi Muhammediye Ordusu’nun sağlık alanındaki ihtiyaçlarının giderilmesi amacıyla açılmıştır.
o ÖğretimdiliFransızcaolanokuldaanatomidersleri,modellerveresimlerleyapılmıştır. Okuldan mezun olanlar, tıp muavini olarak çeşitli görevlere atanmıştır.
o Tıbbiye ile yakından ilgilenen II. Mahmud, Avrupa’dan ünlü tıp hocalarını davet ederek Tıbbiye’de görevlendirmiştir.
o Pozitif bilimleri içeren programıyla Tıbbiye, II. Mahmud’un okulu ziyareti sırasında “Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane” adını almıştır.
Mekteb-i Mülkiye
o Osmanlı Devleti’nin ilk sivil yüksekokulu olarak 1859 yılında İstanbul’da açılmıştır. Modernleşme hareketinin uygulanabilmesi için gerekli olan çağdaş ve bilgili devlet adamlarının yetiştirilmesi amacıyla kurulmuştur.
o Programındatarih,coğrafya,iktisat,siyaset,muhasebevedevletlerhukukugibidersleryer almıştır. 1877 yılında Mekteb-i Mülkiye-i Şahane ismini alan okulun mezunları, üst düzey devlet kademelerine atanmıştır.
o Bu okul, günümüzde Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi olarak eğitim faaliyetlerini sürdürmektedir.
✓ Osmanlı Devleti’nde akademik ve askerî eğitim veren modern kurumların yanında mesleki eğitim veren çağdaş okullara da ihtiyaç duyulmuş ve bu konuda çalışmalar yapılmıştır.
✓ 1869 yılında yayımlanan Maarif-i Umumiye Nizamnamesi ile mesleki eğitim önem kazanmıştır. ✓ Modernleşme amacıyla Sanat Mektepleri, Kondüktör Mektebi, Aşı Memurları Mektebi, Telgraf Memurları Mektebi, Rüsumat Memurları Mektebi, Dişçi Mektebi, Demiryolu
Memurları Mektebi ve Çırak Mektepleri gibi meslek okulları açılmıştır.
✓ II. Mahmud, 1824 yılında yayınladığı bir fermanla İstanbul’da ilköğretimi zorunlu hâle getirmiştir. Eğitimde önemli bir yenilik olarak kabul edilen bu gelişmeyle II. Mahmud Dönemi’nden itibaren
zorunlu örgün eğitim başlamıştır.
.png)
Hiç yorum yok: